Giữa rất nhiều phận người đang bị giam cầm vì dám đòi hỏi những quyền căn bản, thầy giáo Nguyễn Năng Tĩnh, sinh năm 1976, là một trong những gương mặt tiêu biểu của lòng dấn thân và ý thức công dân.
Trước khi bị bắt, thầy giáo Nguyễn Năng Tĩnh là giảng viên bộ môn âm nhạc tại trường Cao đẳng Văn hóa – Nghệ thuật Nghệ An, đồng thời là một tín hữu Công giáo tích cực trong các hoạt động bác ái của giáo phận Vinh. Không chỉ được biết đến bởi khả năng sư phạm và sự tận tâm với học trò, ông còn được nhiều người yêu mến vì luôn sẵn lòng đứng về phía người yếu thế.
Ngày thường, thầy Tĩnh vẫn đứng trên bục giảng dạy từng nốt nhạc cho sinh viên bằng sự kiên nhẫn rất đặc trưng của một nhà giáo yêu nghề. Nhưng phía sau hình ảnh ấy, thầy còn là một người sống sâu sắc với những câu chuyện của người dân quanh mình.
Khi thảm họa môi trường Formosa khiến hàng vạn gia đình miền Trung lao đao, thầy không đành lòng đứng nhìn. Khi những vụ tranh chấp đất đai làm người nghèo phải vật vã đi kêu oan, thầy cũng không nỡ im lặng. Trên mạng xã hội, thầy âm thầm gửi đi những bài viết, video, câu chuyện để mọi người hiểu hơn về quyền làm người, về việc được lên tiếng, được bảo vệ và được đối xử công bằng.
Nhiều gia đình tù nhân lương tâm ở Vinh cũng quen với hình ảnh thầy Tĩnh ghé thăm, mang theo chút quà, chút đồng cảm. Những việc làm ấy chẳng ồn ào, chẳng làm giàu cho ai, nhưng lại gieo được niềm tin cho nhiều người đang tuyệt vọng.
Khi một người lên tiếng quá nhiều về những điều không ai muốn nhắc tới, sự dòm ngó sẽ dần đến gần. Ngày 29/5/2019, thầy bị công an Nghệ An bắt. Cáo buộc là “tuyên truyền chống Nhà nước” – Điều 117, điều luật đã trói buộc không ít người Vietnam chỉ vì dám nói lên sự thật.
Nhưng điều khiến cộng đồng bàng hoàng hơn cả là đoạn video thầy dạy học sinh hát bài “Trả lại cho dân”. Một bài hát chứa đầy khát vọng tự do:
“Quyền tự do, quyền con người
Quyền được nhìn, được nghe, được nói…”
Với thầy, đó chỉ là một bài học về âm nhạc và phẩm giá. Với nhà cầm quyền, đó là bằng chứng.
Tại phiên sơ thẩm, thầy Tĩnh bị tuyên 11 năm tù giam và 5 năm quản chế. Một bản án quá nghiệt ngã cho một người chỉ chọn đứng về phía sự thật. Phiên phúc thẩm sau đó giữ nguyên.
Nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế, và cả các cơ quan thuộc Liên Hợp Quốc, đã đặt câu hỏi về tính hợp pháp của bản án – đặc biệt là Nhóm Công tác LHQ về Bắt giữ Tùy tiện.
Nhưng cuối cùng, thầy vẫn bị đưa đến Trại giam số 5 (Thanh Hóa) nơi ông đang trải qua những năm tháng bị tước mất tự do.
Điều làm mọi người nhớ về thầy Tĩnh không chỉ là những bài viết hay lời ca, mà là một sự hiền lành nhưng kiên định. Thầy không nổi nóng, không hô hào, không đối đầu bằng giận dữ. Thầy chỉ tin rằng một xã hội đáng sống là nơi người ta được nói những điều đúng đắn, và được bảo vệ khi họ làm điều đúng.
Trong mắt học trò, thầy là người đã dạy rằng âm nhạc phải vang lên từ trái tim. Trong mắt cộng đồng, thầy là người đã sống trọn vẹn với bổn phận làm công dân.
Có thể nói rằng có những con người, dù chỉ sống lặng lẽ giữa đời thường, nhưng sự lựa chọn của họ đã thắp lên ánh sáng cho cả cộng đồng, và thầy giáo Nguyễn Năng Tĩnh xứng đáng là một trong số đó.
Thế Bảo
